Cytat:- Widzisz tę panią? Stoi w kolej-ce do komunii.
Kilka razy zdarzyło mi się usłyszeć podobne słowa w kościele. Mam wtedy ochotę protestować, ale po chwili przychodzi refleksja. Jak inaczej na-zwać tłum ludzi kłębiących się w okoli-cy kruchty, z którego dopiero w poło-wie nawy wysnuwa się nitka korowo-du? Ci, którzy już dotarli do węzłowe-go punktu, jakby pragnąc powetować sobie cierpliwość czekania, prą o wiele za szybko jak na tempo posuwania się pochodu. Nie mogąc poruszać się do przodu, wyładowują energię na boki i kiwają się kaczym chodem – jeden w prawo, drugi w lewo. Śmiesznie to wy-gląda, gdy patrzy się z tyłu. Docierając wreszcie w pobliże ołtarza, przyklękają na jedno kolano. Tyle że nie przed sa-kramentem, ale przed… dolną częścią pleców poprzednika, który właśnie spo-sobi się, by podejść do stołu Pańskiego. Samą komunię przyjmują na stojąco, by – jak ich nauczono - nie zakłócić sprawnego przebiegu eucharystii. Wszystko to, jako żywo, przypomina chwytanie się lewą ręką za prawe ucho.
Patrzę na twarze idących przez kościół. Nie widzę w nich ani ulgi, ani radości. Nie schodzą z nich zmarszczki codziennych trosk, tych osobliwych darów, które ludzie przynoszą do świą-tyni, z którymi idą w kierunku ołtarza. Każdy niesie osobno swoje zmartwie-nia. Jak to w kolejce… Tylko po nie-licznych widać, że pogrążeni są w ci-chej modlitwie. Ale i oni przeważnie nie zwracają uwagi na tych, co przed nimi, ani na tych, którzy idą z tyłu, ani też na tych, co zostali w ławkach. Ma-szerują razem, ale pozostają samotni w swoich cichych wołaniach do Boga.
Jak wytłumaczyć tym ludziom, że nie stoją w żadnej kolejce? Jak pokazać, że wchodząc w przestrzeń kościoła, pozo-stawiają za jego drzwiami prawa rynku i socjologii, którymi rządzi się codzien-ne życie? Tutaj nic nie dzieje się przy-padkiem, wszystko podporządkowane jest jednemu celowi. Tu nie działają zasady subtelnej gry między podażą a popytem. Darów, po które idziemy, nie powinno zabraknąć – tak jak nie powin-no zabraknąć czasu na ich rozdawanie. Zaś droga, którą przebywamy, by przy-jąć sakrament, te kilkanaście metrów kościelnej posadzki, nie jest zwykłym pasażem handlowym. Na spotkanie z Chrystusem idziemy w procesji. Tego też od niepamiętnych czasów uczy nas Kościół.
Droga jest pojęciem w najgłęb-szej istocie chrześcijańskim. To prze-cież jedno z imion samego Jezusa! Nasz Nauczyciel objawił je nam osobiście, jak czytamy w Ewangelii według świę-tego Jana (14,6). Wyobrażenie drogi związane jest też ściśle z wizerunkiem Kościoła, który wędruje przez świat. Za Kościół pielgrzymujący modlimy się na Mszy niedzielnej, powtarzając słowa III modlitwy eucharystycznej. Droga to wreszcie sposób realizowania się obrzę-du dziękczynienia, jakie składamy Bo-gu przy Jego ołtarzu. Liturgia jest rze-czywistością dynamiczną, ponieważ jej sprawowanie jest równoznaczne z do-chodzeniem do pewnego punktu. Posłu-gując się językiem II Soboru Watykań-skiego, możemy punkt ten nazywać źródłem albo szczytem życia chrześci-jańskiego. Żeby doń dotrzeć, trzeba wyruszyć w podróż.
Dlatego w tej wspólnej celebracji tak ważne są procesje. Zarówno proce-sja na wejście, jak procesja z Ewange-liarzem, procesja składania darów, jak i procesja komunijna - wszystkie one są znakiem drogi, po której kroczymy. Ale ta ostatnia ma znaczenie szczególne. Procesja komunijna, zwana też eucha-rystyczną, to dumna defilada dzieci Bożych, przepełnionych radością, jaką daje silnie ugruntowana nadzieja ry-chłego zbawienia. Jednak w rytuale nie chodzi tylko o to, co nastąpi w niezna-nej nam przyszłości: ważne jest także to, co dzieje się tu i teraz. „Jeżeli zaś jesteśmy dziećmi, to i dziedzicami” – mówi o naszym Bożym dziecięctwie święty Paweł (Rz 8,17). Marsz chrze-ścijańskiej wspólnoty do miejsca naj-świętszego ze świętych to zatem także symboliczny obchód ziemi, którą Bóg dał nam w dziedzictwo.
W tej procesji, jak w żadnej in-nej, idziemy razem. W tym momencie moja osobista relacja z Panem Bogiem rozpływa się w powszechnym wołaniu „Hosanna!” Śpiewem wielbimy Boga i cieszymy się, że chwila wybawienia jest już blisko, już prawie nadeszła. Jesteśmy wtedy jak pierwsi nomadzi z książki Bruce’a Chatwina: widzialny świat jakby stwarzany zostaje na nowo na naszych oczach, a wspólna pieśń prowadzi nas do samej jego granicy.
Ale takiej procesji nikt nam nie zorganizuje. Od nas samych zależy, czy iść będziemy do stołu Pańskiego w du-chu radości i godności, czy też śpiesząc się, tłocząc i przestępując z nogi na no-gę, będziemy jedynie skracać dystans, dzielący nas od otrzymania upragnione-go daru.
Każdy, kto podobnie rozumie ducha procesji, przyzna że klękanie w jej trakcie jest nieporozumieniem. Jed-nak gdy kilkanaście lat temu ordynariu-sze polskich diecezji, idąc za prastarą intuicją Kościoła, wprowadzili procesję eucharystyczną w miejsce dotychczaso-wego przyjmowania komunii na klęczą-co, jakiś mądrala wpadł na pomysł, by właśnie w ten błędny sposób dodatko-wo „uczcić” Pana Jezusa. Ktoś upo-wszechnił ten wynalazek w diecezji, ktoś inny przeszczepił go do innej. No-winka, zgodnie z kopernikańską zasadą, w myśl której nędzna moneta wypiera tę tłoczoną w szlachetniejszym metalu, upowszechniła się w polskich kościo-łach z trwałością godną lepszej sprawy.
Zapewne stała za tym obawa, że przyjmowanie najświętszego z sakra-mentów „z marszu” umniejszy chwałę Bożą. Obawa w istocie pogańska, bo przecież gdyby Jezus zwracał uwagę na takie konwenanse, nie przyszedłby do nas w postaci pokarmu. Nie jestem go-dzien, abyś przyszedł do mnie – modli-my się przed każdą eucharystią. Ale skoro już mnie sobie wybrałeś, i w do-datku chcesz przychodzić do mnie w tak szokująco intymny sposób, nie po-zostaje mi nic innego, jak tylko przyjąć w pokorze ten Twój gest wielkiej łaska-wości. Choć przepełniony bojaźnią Bo-żą, śmiało wkraczam przecież w prze-strzeń świętą świętych – i pozwalam, by także ona wkroczyła we mnie.
Jacek