Przykazanie "nie zabijaj"

[sasankja]

Niektórzy myślą, że społeczne pojmowanie odpowiedzialności, winy i kary właściwe jest judaizmowi, ale chociaż Stary Testament w starszych warstwach zawiera teksty prowadzące w tym kierunku, w ostatecznej swej postaci, a mianowicie w Księdze Ezechiela, kategorycznie stwierdza, że karę za grzech poniesie tylko winny.

Nie oznacza to, że nie istnieje jakaś forma winy za zbrodnie innych. W katechizmach katolickich można znaleźć wyliczenie tzw. „grzechów cudzych”, czyli popełnionych przez innych z naszą zachętą, przyzwoleniem, usprawiedliwieniem itd. Jednakże i w tym przypadku wina ma charakter jednostkowy i zakłada pośrednie uczestnictwo. Może mieć ono większy zasięg, gdy zbrodnia cieszy się masowym poparciem.

Etyka jednak, a zwłaszcza chrześcijańska, chce wyjść dalej. Dlatego, choć nie musimy wstydzić się i przepraszać za grzechy ludzi dalekich, jednak martwimy się nimi, jak grzechami naszych najbliższych, przepraszamy, żałujemy, modlimy się do Boga za ofiary i za winnych, pojmując to jako akt miłości i solidarności z bliźnimi. Możemy brać je na siebie, wzorem Chrystusa, dobrowolnie. Tego rodzaju motywacja stoi za licznymi przeprosinami papieskimi, przez ludzi złej woli przyjmowanymi jako przyznanie się Kościoła do winy. Tego rodzaju jest też uzasadnienie modlitwy przebłagalnej episkopatu Polski w związku z Jedwabnem. Na gruncie świeckim akty takie nie byłyby konieczne, jeśli jednak wierzy się, że zmarli żyją w Bogu, a Kościół jest społecznością ponadczasową i zbawczą, wtedy ma sens przepraszać Boga za przeszłe zło popełnione przez chrześcijan.