Offca napisał(a):Przepraszam, a jaka to encyklopedia, z którego roku i pod jakim hasłem szukałaś?
Bardzo dobra sugestia, tylko czekam teraz na odpowiedź.
Zosia napisał(a):Taką definicję znalazłam w encyklopedii. Czy da się ją jakos pogodzic z naszą wiarą, tzn. z tym że Bóg objawił się Izraelitom, że to oni poznali Jego imię.
Dla racjonalisty wszystko będzie kwestią wymyślenia przez człowieka
Zosia napisał(a):Jahwe-pierwotnie jedno z bóstw czczonych na terenie Kanaanu, przejęte przez plemiona izraelskie.Wraz z kształtowaniem się państwa Izrael stał się bogiem narodowym; w okresie kształtowania się judaizmu prorockiego przybrał cechy Boga monoteistycznego".
Czy tylko jest tam taka notka, bo jak tak to oznacza tylko stronnicze przedstawienie tematu. Dlaczego? Zaraz do tego dojdzemy. Jak dla mnie pojawia się tutaj kilka problemów: autor podaje, iż wraz z kształtowaniem państwa Izrael stał się Bogiem narodowym a dopiero w czasach judaizmu prorockiego przybrał cechy Boga monoteistycznego. Dziwne....
1.
Państwo Izrael kształtowało się - bazując na danych biblijnych - około XI - X w. p.n.e. Natomiast oto tradycja J z księgi Rodzaju /tradycja J przypisuje 2-3 rodział księgi Rodzaju Jahwiście - używał słowa JHWH na określenie Pana Boga/ pochodzi z X w. p.n.e. Zatem już w X wieku przez Chrystusem Bóg ma wyraźne cechy monotesityczne. Autor encyklopedyczny widzi tutaj tylko boga narodowego Izrala. Czyżby przeoczenie.... Owe czasy prorockie należy datować na okres niewoli babilońskiej i po co umieszcza nas w VI w. p.n.e. stąd moje zdziwienie.
2.
Już objawienie dane Mojżeszowi pokazuje nam Boga, który jest Jeden. /por. Wj 20, 1nn/ Jednak należy podkreślić, iż monoteizm Mojżesza ma charakter praktyczny a nie teoretyczny. /por. Wj 15, 11. - nie było wówczas jakieś rozbudowanej teologii Jednego Boga. Był On po prostu Jeden, inni bogowie, ościennych ludów nie mogli się z Nim liczyć, co pokazuje przywołany frgament z pieśni Miriam/
3.
Konkluduję: Na podstrawie tradycji J oraz Mojżesza można ukazać, iż Bóg był Jeden. To On jest Panem nieba i ziemi i tylko On stworzył świat i człowieka /szczególnie tradycja J. Miało to już miejsce około XII w. - X w. p.n.e. /pieśń Miriam to jesden z najstarszych fragmentów Biblii datowany właśnie na XII w. przed Chrystusem/ To skąd u autora hasła wzięła się nota, że był to tylko Bóg narodowy? Tego nie wiadomo!
Już nie wspomnę o innych przesłankach, równieć dość istotnych jak transcendecja Boga - nie jest On tożsamy z światem, On go stworzył /tradycja J/. W stosunku do innych ludów to przepaść. Nawet kult jednego boga słońca faraona Echatona w Egipcie /ok. 1350 r. p.n.e./ okazuje się immanentny czyli jest tożsamy ze światem! Już nie wspominając o kultach ludów ościennych jak Amoryci czy Filistyni.
4.
Autor sugeruje, iż JHWH był czczony wcześniej a Izraelicy tylko Go przejęli. Czy yhwh był znany wcześniej to teoria, któr była dyskutowana ale nie znalazła ostatecznie wystarczającego poparcia. /por. Katolicki Komentarz Biblijny s. 1906/
Odnoszono to np. do rzekomej obecności Jahwe tekstach z Ebla /2400 r p.n.e./ Jest tam zapis, który wymienia imię Mika-Ja czyli Któż jak Ja? Jednka naukowcy nie doszukali się tutaj żadnych aluzji do Jahwe. Podobnie jest w innych przypadkach. Dlatego nie wiem czym sugerował się autor zaznaczając iż kult Jahwe był obecny przed Mojżeszem a Izrael tylko go zadoptował.
Póki co odniosłem się tylko do samych sprzeczności w teksćie....