Duchowość Karmelu
Każde życie zakonne ma za cel gÅówny:
* ChwaÅÄ BożÄ
,
* WspóÅdziaÅanie z Chrystusem w dziele zbawienia,
* Osobiste uÅwiÄcenie siebie przez poddanie siÄ na wyÅÄ
cznÄ
wÅasnoÅÄ nade wszystko umiÅowanemu Bogu.
Powyższe cechy stanowiÄ
konsekracjÄ zakonnÄ
.
Każdy jednak zakon posiada swój charakterystyczny sposób sÅużenia Bogu i dÄ
żenia do doskonaÅoÅci, wedÅug którego okreÅla wybór najbardziej odpowiednich Årodków, ich uporzÄ
dkowanie i posÅugiwanie siÄ nimi. W ten sposób tworzÄ
siÄ różne duchowoÅci, które sÄ
sobie równe co do istoty, lecz różniÄ
siÄ w praktycznym zastosowaniu, wedÅug ideaÅu, jaki sobie stawiajÄ
do osiÄ
gniÄcia i wedÅug dziaÅalnoÅci, jakÄ
pragnie rozwinÄ
Ä W KoÅciele.
KoÅcióŠzatwierdziÅ dla Karmelu podjÄte przez ich życie, okreÅlone krótko jako: "Å»yÄ w oddaniu siÄ Jezusowi Chrystusowi i Jego Matce". Zgodnie z tym ogólnym zaÅożeniem i w oparciu ducha proroka Eliasza, który jest duchowym zaÅożycielem i ojcem Karmelu. W duchu Åw. Teresy od Jezusa i Åw. Jana od Krzyża duchowoÅÄ Karmelu zawiera w sobie trzy istotne elementy:
- ÅÄ
cznoÅÄ z Bogiem przez kontemplacjÄ,
- ÅÄ
cznoÅÄ z Bogiem przez MaryjÄ,
- ÅÄ
cznoÅÄ z Bogiem przez bliźnich.
Celem wiÄc Karmelu jest zjednoczenie z Bogiem w miÅoÅci. Natomiast umartwienie, samotnoÅÄ, milczenie, i modlitwa sÄ
Årodkami pozwalajÄ
cymi osiÄ
gnÄ
Ä zażyÅoÅÄ z Bogiem i pogrÄ
żyÄ siÄ w miÅosnym Åwietle kontemplacji. Istotnym motywem duchowoÅci Karmelu jest odkrywanie Boga w nas i nas w Bogu. Wszystko w Karmelu jest ożywiane tym gorÄ
cym pragnieniem zjednoczenia i rozkosznej zażyÅej z Bogiem. Celem Karmelu jest też bardziej poznawanie, miÅowanie i naÅladowanie Niepokalanej Dziewicy oraz zachÄcanie innych do tego nabożeÅstwa. Ponadto celem Karmelu jest dawanie Åwiadectwa o Bogu w różnych rodzajach apostolstwa, a szczególnie uczenie życia wewnÄtrznego i prowadzenie innych do zjednoczenia z Bogiem w miÅoÅci.
ChcielibyÅmy siÄ teraz dÅużej zastanowiÄ nad niektórymi elementami duchowoÅci Karmelu oraz Årodkami, które sÄ
tam praktykowane aby bardziej zjednoczyÄ siÄ z Bogiem.
APOSTOLSTWO - Karmel podejmuje dziaÅalnoÅÄ apostolskÄ
w dwóch wymiarach: kontemplacyjnym i posÅugi duszpasterskiej. WedÅug ujÄcia Åw. Teresy, caÅe życie zakonne: asceza, pokuta, modlitwa i jej szczyt (kontemplacja), sÄ
na usÅugach KoÅcioÅa, czyli zbawczych planów Bożych. StÄ
d także wszystkie karmelitanki bose, ÅciÅle klauzurowe i kontemplacyjne, sÄ
równoczeÅnie w peÅni apostolskie. Natomiast gaÅÄ
ź mÄska Karmelu podejmuje nadto dziaÅalnoÅÄ apostolskÄ
. W razie potrzeby może speÅniaÄ wszystkie posÅugi w KoÅciele. Niemniej posiada wÅasne apostolstwo. Przede wszystkim każde apostolstwo Karmelu ma u swych podstaw przyjaznÄ
zażyÅoÅÄ z Bogiem, kontemplacjÄ. Jej jest apostolstwo podporzÄ
dkowane, a nie odwrotnie. WedÅug Åw. Jana od Krzyża, apostolstwo karmelitów bosych obejmuje jeszcze posÅugÄ duchowÄ
siostrom Karmelu, nauczanie i krzewienie życia wewnÄtrznego, a szczególnie tajemnicy modlitwy i kontemplacji, przez rekolekcje, konferencje i kierownictwo duchowe. Karmel także prowadzi dziaÅalnoÅÄ misyjnÄ
.
IDEAÅ KONTEMPLACYJNY- za coÅ bardzo podstawowego uznano modlitwÄ wewnÄtrznÄ
, osobistÄ
i wspólnotowÄ
. Od samego poczÄ
tku nastawiano siÄ na modlitwÄ kontemplacyjnÄ
, dostosowujÄ
c styl swego życia. Już reguÅa zaleca by w dzieÅ i w nocy oddawaÄ siÄ rozważaniu prawa Bożego i czuwaniu na modlitwie. Åw. Teresa od Jezusa szczególny nacisk poÅożyÅa na obecnoÅÄ Boga, którego poleca szukaÄ przede wszystkim w niebie swojej duszy. NajpeÅniej jej myÅl wyraża koncepcja: Twierdzy wewnÄtrznej: w najgÅÄbszej istocie czÅowieka mieszka Bóg jako ÅwiatÅoÅÄ i On chce SobÄ
- ÅwiatÅem przeniknÄ
Ä caÅego czÅowieka; nie tylko jego rozum, wolÄ i pamiÄÄ, lecz także jego uczucia, zmysÅy, aż doprowadzenia go do przemiany na wzór Syna Bożego. Podobnie Åw. Jan od Krzyża każe szukaÄ Boga od w gÅÄbi swej wÅasnej istoty. Takie sÄ
podstawy kontemplacji, a jej przeżywanie polega na miÅosnym poznaniu Boga, na wpatrywaniu siÄ w niego, na zasÅuchaniu siÄ w jego ÅwiÄte sÅowa, na trwaniu przy Nim, na gotowoÅÄ przyjÄcia wszystkiego z jego rÄki, na towarzyszenie Mu - Chrystusowi w Jego czÅowieczeÅstwie - jak towarzyszyÅ mu Jego Matka, ApostoÅowie, pobożne niewiasty, by przyjÄ
Ä Jego sposób myÅlenia, odczuwania, mówienia, postÄpowania. Wspomnienia ÅwiÄci Karmelu prowadzÄ
c do kontemplacji, wypracowali caÅy styl życia kontemplacyjnego:
- wymagajÄ
ciszy, samotnoÅci, skupienia, rozmodlenia;
- usilnej pracy nad zdobywaniem cnót: pokory, umartwienia, miÅoÅci bliźniego;
- rozwijania w sobie cnót wlanych: wiary, nadziei i miÅoÅci;
- podatnoÅÄ na dziaÅanie Ducha ÅwiÄtego.
MODLITWA KARMELITAÅSKA - ukierunkowana jest na kontemplacjÄ, jest wiÄc caÅa ustawiona na przeżywanie miÅoÅci Boga ku sobie oraz w swojej miÅoÅci ku Bogu.
MILCZENIE - IdeaÅ kontemplacyjny Karmelu wymaga milczenia tak zewnÄtrznego jak i wewnÄtrznego. ReguÅa wiele miejsca poÅwiÄciÅa milczeniu. Mówi ona o unikaniu wielomówstwa, o niebezpieczeÅstwach gadulstwa, o mocy, jaka leży w milczeniu. Milczenie szczególnie jest zachowywane w chórze, na korytarzach i na refektarzu. Karmel zna wagÄ milczenia i nieustannie odnawia siebie w tej praktyce i cnocie.
SAMOTNOÅÄ - Obok milczenia w Karmelu domaga siÄ samotnoÅci zewnÄtrznej i wewnÄtrznej. Jest ona zagwarantowana przez to, że każdy ma wÅasnÄ
celÄ. SamotnoÅÄ zewnÄtrzna ma dopomóc samotnoÅci wewnÄtrznej, to znaczy samotnoÅci peÅnej Boga. Bez niej nie wejdzie siÄ w bliższÄ
zażyÅoÅÄ z Bogiem w rozmodleniu kontemplacyjnym.
POSÅUSZEÅSTWO - Jest ono naÅladowaniem Jezusa Chrystusa w Jego miÅoÅci synowskiej do Ojca i w Jego miÅoÅci zbawczej. Jest ono daniem Bogu caÅej swej wolnoÅci i możnoÅci dysponowania sobÄ
, jest w praktyce wypeÅnianiem każdej woli Bożej. To Jego wolÄ odczytuje siÄ w życiu zakonnym w prawie Bożym, w prawie koÅcielnym, w regule i konstytucjach oraz rozporzÄ
dzeniach przeÅożonych. Ci ostatni sprawujÄ swe posÅannictwo w imieniu Boga, sÄ
narzÄdziami w imieniu Boga, który przez nich kieruje osobami zakonnymi. W Karmelu wymaga siÄ peÅnego i caÅkowitego posÅuszeÅstwa przeÅożonym. Wszystko musi dziaÄ siÄ za wiedzÄ
i pozwoleniem przeÅożonego. Do takiego posÅuszeÅstwa karmelici zobowiÄ
zujÄ
siÄ Ålubem.
UBÃSTWO - W zakonach istniejÄ
różne formy ubóstwa, zawsze zatwierdzone przez KoÅcióÅ. Oznacza to, że każda osoba zakonna wyrzeka siÄ mocÄ
Ålubu ubóstwa posiadania czegokolwiek na wÅasnoÅÄ oraz rozporzÄ
dzania czymÅ jako swojÄ
wÅasnoÅciÄ
. O wszystko musi prosiÄ i potrzebne rzeczy dostaje do użytku. Zakonnicy i zakonnice wÅasnÄ
pracÄ
usiÅujÄ
zarobiÄ na swoje utrzymanie.
WYRZECZENIE EWANGELICZNE - od Karmelitów wymaga siÄ odpowiedniego stylu życia. Åw. Teresa wiele pisze na temat ascezy organicznie zÅÄ
czonej z modlitwÄ
i kontemplacjÄ
. Za jeden z podstawowych warunków kontemplacji stawia wyrzeczenie. Åw. Jan od Krzyża prowadzÄ
c do doskonaÅej miÅoÅci i w niej do zjednoczenia z Bogiem, szeroko poucza o potrzebie i zakresie wyrzeczenia jako warunku koniecznego do tego celu. Wyrzeczenie obejmuje wszystkie dziedziny życia do tego stopnia, by nie co innego tylko sam Bóg byÅ przyczynÄ
postÄpowania osoby zakonnej. Posty, pokuty i caÅe umartwienie zewnÄtrzne sÄ
jedynie czÄÅciÄ
caÅoÅci wyrzeczenia.
Å»YCIE WSPÃLNE - Karmel jest zakonem konwentualnym. ZachowaÅ wiÄc w peÅnym wymiarze życie wspólnotowe. Ramy tego życia wspólnotowego obejmujÄ
:
- wspólne modlitwy;
- wspólne posiÅki;
- wspólny wypoczynek.
We wspólnocie każdy ma swoje zadania i obowiÄ
zki. Wierne ich wypeÅnianie buduje tÄ wspólnotÄ. PodstawÄ
wspólnoty i jej wewnÄtrznej jednoÅci jest Msza Åw. wspólnotowo sprawowana.
Podstawowe wskazania reguÅy karmelitaÅskiej, napisanej przez Åw. Alberta:
1. Å»yÄ w posÅuszeÅstwie Jezusowi Chrystusowi oraz w duchu wiary okazywaÄ posÅuszeÅstwo przeÅożonym, którzy Go zastÄpujÄ
;
2. Ustawicznie rozważaÄ SÅowo PaÅskie tak, by ono staÅo siÄ normÄ
mówienia, odczuwania i postÄpowania;
3. Codziennie sprawowaÄ Åw. liturgiÄ;
4. Å»yÄ wiarÄ
, nadziejÄ
, miÅoÅciÄ
oraz praktykowaÄ ascezÄ ewangelicznÄ
wraz z wykonywaniem pracy;
5. ProwadziÄ Å¼ycie wspólne, troszczÄ
c siÄ o dobro zakonu, zbawienie dusz wÅasnych i bliźnich we wspólnocie dobra;
6. Gorliwie pielÄgnowaÄ modlitwÄ w samotnoÅci i milczeniu;
7. We wszystkim zachowaÄ umiar wÅaÅciwy cnocie
WedÅug tej reguÅy żyli, wzrastajÄ
c w swojej wierze do Boga, liczni ÅwiÄci i bÅogosÅawieni. Chcemy przedstawiÄ nielicznych z tego grona:
· Åw. Albert - patriarcha Jerozolimski (prawodawca zakonu);
· Åw. Teresa od Jezusa (w 1562 r. podjÄÅa reformÄ Karmelu, a 1568r. bezpoÅrednio przyczyniÅa siÄ do odnowienia gaÅÄzi mÄskiej);
· bÅ. Teresa Benedykta od Krzyża (Edyta Stein);
· Åw. Jan od Krzyża;
· bÅ. Maria od Jezusa Ukrzyżowanego (Maria Baonardy)
· Åw. Piotr Tomasz;
· Åw. Teresa od DzieciÄ
tka Jezus;
· Åw. Teresa MaÅgorzata od NajÅwiÄtszego Serca Jezusa (Anna Maria Redi)
DziÄki dużemu bogadztwu duchowoÅci Karmelu wyÅaniajÄ
siÄ także różne zakony i bractwa. Najbardziej znane z nich to:
- Karmelici Bosi - powstali oni w wyniku odnowy Karmelu;
- KarmelitaÅski Instytut Åwiecki (Pius XII Provida Mater Ecclesia zaliczyÅ Instytuty Åwieckie do stanów doskonaÅoÅci. Zanim to nastÄ
piÅo, to już od wielu lat istniaÅ instytut karmelitaÅski zÅożony przez Ojca MariÄ Eugeniusza od DzieciÄ
tka Jezus OCD, we Francji. CzÅonkinie tego Instytutu ÅwiadczyÄ o Bogu żywym i objawiaÄ go przez sÅowa i przykÅad. Å»yjÄ
i pracujÄ
w różnych Årodowiskach w ramach swoich zawodów. Osoby te skÅadajÄ
wszystkie trzy Åluby, albo przynajmniej Ålub czystoÅci, a nastÄpne jako dwa przyrzeczenia.
- KarmelitaÅski Zakon Åwiecki - ââ¦jest stowarzyszeniem wiernych, którzy zobowiÄ
zujÄ
siÄ postÄpowaÄ drogÄ
doskonaÅoÅci ewangelicznej w Åwiecieâ;
- Bractwo DzieciÄ
tka Jezus - ma ono na celu rozszerzenie czci i nabożeÅstwa do Boskiego DzieciÄ
tka, rozważanie i naÅladowanie przykÅadu Jego życia ukrytego i Jego cnót. Nadto oddanie wszystkich, a zwÅaszcza dzieci pod szczególnÄ
opiekÄ DzieciÄ
tka Jezus, aby swÄ
ÅaskÄ strzegÅo ich niewinnoÅci i zachowywaÅo od niebezpieczeÅstw i zepsucia tego Åwiata ;
- Bractwo Åw. Józefa - u podstaw należenia do Bractwa jest przyjÄcie medalika Åw. Józefa i zapisanie siÄ do ksiÄgi Arcybractwa. Dla przykÅadu do obowiÄ
zków należy:
· noszenie medalika Åw. Józefa;
· caÅodzienne odmawianie modlitw: âDaj nam Åw. Józefie niewinnie prowadziÄ Å¼ycie, a niech pod TwojÄ
opiekÄ
bÄdzie ono zawsze bezpieczneâ lub âÅw. Józefie módl siÄ za namiâ;
· i wiele innych modlitw ;
- Bractwo Szkaplerzne - NależÄ
cy do Bractwa majÄ
obowiÄ
zek nieustannie nosiÄ przy sobie szkaplerz lub medalik szkaplerzny. CzciÄ, kochaÄ i naÅladowaÄ MaryjÄ w jej cnotach jak: czynnoÅÄ, pokora, miÅoÅÄ Boga i bliźniego, posÅuszeÅstwo przykazaniom Bożym i KoÅcielnym, wypeÅnianiem swoich obowiÄ
zków stanu, zamiÅowanie w pracy i modlitwie oraz unikanie najmniejszych dobrowolnych grzechów .
[center]BIBLIOGRAFIA[/center]
1. Bielecki Efrem OCD, DuchowoÅÄ Karmelu, w: Nurcie zagadnieÅ posoborowych 14, Warszawa 1981.
2. Konstytucje Karmelitów Bosych
3. Tomasz Piotr OCD, List pasterski o życiu KarmelitaÅskim, Kraków 1938.
4. Wider Dominik OCD, Prawie wszystko o Karmelu Kraków 1990.
|