Inkwizycja

[Adam]

Wracając do tematu czarownic. Ciekawe ujęcie sprawy znajdujemy w książce Czarna księga inkwizycji Natale Bennazi i Matteo d` Amico wyd. M Kraków 2003. Autorzy wyszli z założenia ewolucji samej teroii przestępstawa czarów, która zmieniła się diamentralnie między średniowieczem a czasami nowożytnymi ( renesans, barok ), co może wyjaśnić nasilenie się prześladowań czarownic i czarnoksiężników o epoce nowożytnej.

Chodzi o to, że w średniowiecznej doktrynie prawa czary uważano przede wszystkim ( a nawet wyłącznie ) jako herezję, jako popadnięcie chrześcijanina w grzech nawrotu do pogańskiej religijności. Było to więc przestępstwo o charakterze ściśle religijnym, należące do właściwości Świętej Inkwizycji, które zadaniem pownno być skłonienie grzesznika/heretyka do powrotu na łono Kościoła i wyparcia się grzechu. A gdyby to było niemożliwe wydanie władzy świeckiej i spalenie na stosie.

W epoce nowożytnej się to zmienia. Teraz czary choć pozostają przestępstem religijnym dodatkowo stają się również przestępstwem świeckim. Pojawiają się problemy - czy mają należeć do właściwości Świętej Inkwizycji czy świeckiego wymiaru sprawiedliwości, ewentualnie jednej i drugiego. W epokach nowożytnych czary stały się nie tylko herezją, ale pojawia się przekonanie, że istnieje jakieś wielkie, satanistyczno-okultystyczne podziemie, powiązane z szatanem. Podziemie to ma nie tylko wymiar antykościelny, ale również antyspołeczny. Wedlug wczesnonowożytnych prawników uczestnicy tego podziemnego antyspołeczeństwa nie tylko dopuszczają się okultyzmu, satanizmu, profanowania krzyży, hostii, ale wykorzystują swoja moc magiczną do szkodzenia ludziom i społeczeństwu ( rzucają klątwy, sprowadzają kataklizmy, wywołują poronienia, impotencję, bezpłodność, zabieraja krowom mleko etc ).

W tej sytuacji trudno określić - kto powinien ścigać czary. Tymbardziej, że skoro czarownice szkodzą społeczeństwu, zabijają, sprowadzają katastrofy, przyciąga to zainteresowanie wymiaru sprawiedliwości świeckiego. Zdarzają się sytaucję, że w jednej sprawie toczą się dwa postępowania. Np, Inkwizycja bada najpierw, skłania czarownika do pojednania z Kościołem, wyparcia się grzechu, ale ... w daleszej kolejności sprawę przejmuje sąd świecki, który sądzi go za np zabójstwa i skazuje na śmierć, jako przestępcę świeckiego.

Pamiętać trzeba przy tym, że Święta Inkwizycja cierpiała na spore braki finansowe, organizacyjne, kadrowe. Inaczej mówiąc - nie wszędzie była, tak więc świecki wymiar sprawiedliwości miał o wiele lepszą pozycję by się zajmować sprawą. Jedynie w Hiszpani Święta Inkwizycja stanowiła sprawną instytucję mogącą skutecznie rywalizować z sądami świeckimi. W krajach zaś protestanckich istniał wyłącznie świecki wymiar sprawiedliwości, a w niemal każdym przypadku prezentował on okresie baroku i renesanu skandalicznie niski poziom.