TEORIA EWOLUCJI. Wierzyć czy nie???

[wuj zboj]

Hmmm, pozwole sobie wtracic zbojeckie trzy grosze do tematu. Niech to beda trzy grosze o tym, co ma wspolnego materia z kwarkami, kwarki z malpami, malpy z Big Bangiem, a Big Bang z Bogiem, zas Bog znow materia.

Mowiac krotko: materia, kwarki, malpy, i Big Bang to jedno, a Bog i materia to drugie. I jedno z drugim ma wspolnego tyle, ze o jednym i drugim mowia ludzie. To pierwsze nazywa sie zwykle naukami przyrodniczymi, a to drugie to religia i filozofia. Pojecie "materia" wystepuje w obu grupach (podobnie, jak pojecie "czlowiek"), ale w kazdym z nich ma calkowicie inne znaczenie (podobnie, jak pojecie "czlowiek"), i stad bierze sie wiele, wiele nieporozumien.

Nauki przyrodnicze zajmują sie wylacznie tym, co jest, jak to sie mowi, "obiektywne". W tym kontekscie slowo "obiektywne" NIE znaczy po prostu "takie, jakie jest, niezaleznie od tego, kto na to patrzy" - i dlatego uzywam cudzyslowu. Slowo "obiektywne" znaczy tu cos podobnego, lecz mniej ogolnego. Mowi ono, ze kazde twierdzenie nauk przyrodniczych musi dotyczyc takich obserwacji i uzasadnien, ktorych istotna tresc da sie przekazac (przynajmniej teoretycznie pomiedzy dowolnymi niezaleznymi obserwatorami i badaczami w sposob umozliwiajacy sprawdzenie, czy w tym przekazie nie wystapil blad, oraz skorygowanie tego bledu w przypadku, gdyby jednak wystapil.

Twierdzenie, ktore zawiera jakikolwiek element nie spelniajacy tego warunku "obiektywnosci", nie jest twierdzeniem naukowym, lecz filozoficznym. Dlaczego? Bo nauki przyrodnicze sa dla nas autorytetem wylacznie dzieki temu, ze za ich pomoca mozna rozwijac takie dziedziny, jak technika i medycyna - czyli cos, z czego moze korzystac (przynajmniej teoretycznie) kazdy czlowiek i czego dzialanie nie zalezy od naszej prywatnej opinii. Samolot lata niezaleznie od tego, czy wierzymy pilotowi i konstrukturom maszyny, czy im nie wierzymy, i niezaleznie od tego, jaka jest nasza opinia na temat praw aerodynamiki, na temat sensu praw fizyki, istnienia materii, czy poczatku i konca wszechswiata. Ale UWAGA: w obiektywne (bez cudzyslowu) istnienie samolotu (jako rzeczy istniejacej niezaleznie od tego, czy istnieje jeszcze ktokolwiek, kto moglby dokonac "obiektywnej" obserwacji zwiazanej z tym samolotem) mozna wierzyc lub nie! Slusznosci takiej wiary (wiary na tak lub wiary na nie) nie da sie sprawdzic przez zadna "obiektywna" obserwacje, bo z samej definicji "obiektywnosci" tej obserwacji wynika, ze jesli nie ma i nie bedzie obserwatora, to nie ma i nie bedzie "obiektywnych" danych!

Patrzac na to z nieco innej strony: nauki przyrodnicze nie zajmują sie odpowiedzią na pytane "czym jest to, co nauka bada"; one zajmują sie wylacznie odpowiedzią na pytanie "jakie są obiektywne zwiazki pomiedzy tym, co nauka bada". Jest tak dlatego, ze "obiektywne" obserwacje to obserwacje wylacznie zmyslowe. Nawet najczulsze przyrzady pomiarowe zaopatrzone w najprzemyslniejsze systemy analizy danych przedstawiają ostatecznie swoj wynik w formie dostepnej zwyczajnym zmyslom. Czyli w efekcie nauka zajmuje sie wylacznie tym, co doznajemy zmyslowo. Nauka ma do swojej dyspozycj wylacznie nasze doznania i zwiazki miedzy tymi doznaniami, i dlatego jest w stanie z nich wyprowadzic jedynie coraz to bardziej wyrafinowane zwiazki - zwiazki miedzy naszym doznaniami.

Kiedy fizyk mowi o atomach, funkcjach falowych, polach silowych, kwantach, czy stringach, nie mowi, CZYM jest atom lub funkcja falowa. Fizyk wprowadza tylko pewne pojecia i zwiazki miedzy tymi pojeciami. Te pojecia i zwiazki sluza mu do jak najskuteczniejszego opisu pewnych "obiektywnych" obserwacji, czyli w efekcie - do jak najskuteczniejszego opisu pewnych naszych obserwacji zmyslowych. Dlatego badanie fizycznej struktury "obiektywnego" swiata NIE mowi nam nic o tym, CZYM są elementy tej struktury i jaki jest ewentualny zwiazek tej struktury z obiektywnie (bez cudzyslowu!) istniejacym Bogiem i Jego "strukturą". A co z "obiektywnie" (naukowo) istniejacym Bogiem? O tym bedzie w nastepnym akapicie.

Twierdzenie, ze pojecia fizyki (ogolnie, nauk przyrodniczych) daza do poznania tego, CZYM jest przedmiot badan, jest elementem pewnego systemu filozoficznego (a nie naukowego!), zwanego scjentyzmem. Scjentyzm ma to do siebie, ze jesli sie go stosuje konsekwentnie, to prowadzi on do ateizmu. A to dlatego, ze w rownaniach fizyki nie wystepuje wielkosc "Bog"... Laplace powiedzial kiedys o Bogu w nauce: "ta hipoteza jest zbedna", i nic nie wskazuje na to, zeby cos sie pod tym wzgledem zmienilo. Moim skromnym zdaniem byloby niezwykle dziwne, gdyby cos sie zmienilo!

Scjentyzm jest dziwną filozofią, bo przeczy sam sobie. Opiera sie on bowiem na tezie, ze jedynie obiektywne twierdzenia mają wartosc poznawczą i tylko "obiektywne" dowody mają moc dowodową. Jednak prawdziwosc tej tezy sama nie jest "obiektywnie" udowadnialna; ewentualny dowod zawieralby z koniecznosci bledne kolo, gdyz musialby byc albo "obiektywny" (czyli opieralby sie na zalozeniu prawdziwosci tezy, ktorą mialby udowodnic), albo subiektywny (czyli bylby nieprawidlowy wedlug tezy, ktorą mialby udowodnic). Scjentyzm opiera sie wiec na tezie, ktorej uzasadnienie mozna jedyne uzyskac przez przyjecie, ze jest ona nieprawidlowa (Nic wiec dziwnego, ze scjentyczni ateisci bardzo nie lubią na ten temat rozmawiac.)

Jesli nie traktowac scjentyzmu powazne, to po krotkim zastanowieniu sie dochodzimy do wnosku, ze nie ma i byc nie moze sprzecznosci pomiedzy jakimikolwek wynikami badan naukowych a wiarą w Boga. Wiara w Boga dotyczy bowiem wiary w to, CZYM są obiekty (rzeczy, doznania, mysli, odczucia), z ktorymi sie na codzien spotykamy, natomiast badania naukowe dotycza zwiazkow pomiedzy NIEKTORYMI z tych obiektow (tymi o "obiektywnych" cechach - prosze zwrocic uwage na ten cudzyslow). Nasza wiara w Boga musi, rzecz jasna, uwzgledniac te zwiazki i nie popadac w sprzecznosc z tym, czego sie o nich dowiedzielismy. Ale to akurat nie jest specjalnie trudne, szczegolnie w dzisiejszych czasach, gdy podzial kompetencji pomiedzy nauką i filozofią jest juz od dosc dawna zupelnie jasno okreslony.

Ani naukowe teorie o strukturze materii (materii "naukowej", nie "filozoficznej"), ani naukowe teorie o ewolucji swiata ozywionego i powstaniu czlowieka (czlowieka "naukowego", nie "filozoficznego") nie stanowią dla nas problemu. Wrecz przeciwnie - pozwalają nam lepiej skoncentrowac sie nad tym, co jest istotą naszej wiary w Boga. A ta istota polega NIE na wyjasnianiu zwiazkow miedzy naszymi doznaniami za pomocą pojec opartych na doznanach zmyslowych, ale na badaniu, w jaki sposob powinnismy te doznania (wszytkie, nie tylko zmyslowe) traktowac, aby pozostac w zgodzie ze sobą samym.

Rozgadalem sie W kontekscie calej dyskusji w tym watku, moral dla czlowieka wierzacego w Boga jest jednak, jak przypuszczam, prosty:

- Bog stworzyl ludzi i "obiektywny" swiat potrzebny im do tego, by nie byli samotni;
- Prawa "obiektywnego" swiata nie potrzebują Boga, bo Adam i Ewa chcieli zobaczyc, czy SAMI sobie poradzą;
- Kazdy czlowiek jest obciazony tym grzechem pierworodnym i DLATEGO zyje na tym swiecie (a nie w raju);

I w ten wlasne sposób materia, kwarki i malpy laczą sie z czlowiekiem, Bogiem i materią

Zdrowko -- wuj nieludzki zboj